بازگشت وزن بعد از عمل لاغری: دلایل و راهکارهای پیشگیری از آن
عمل های لاغری، یا به اصطلاح جراحی های چاقی، برای افرادی که با مشکلات چاقی مفرط دست و پنجه نرم می کنند، یک راه حل موثر برای کاهش وزن به شمار می آیند. اما این عمل می تواند با چالش هایی هم همراه باشد. به عنوان مثال یکی از چالش های نسبتا نادر پس از این نوع جراحی، برگشتن وزن است. بازگشت وزن بعد از عمل لاغری هرچند که نادر است اما می تواند نا امیدکننده باشد. ما در این مقاله به دلایل برگشت وزن بعد از عمل لاغری و راهکارهای پیشگیری از آن خواهیم پرداخت.
آیا همه افراد بعد از جراحی لاغری با برگشت وزن روبرو می شوند؟
خیر چنین چیزی صحت ندارد. بیشتر افراد با موفقیت وزن خود را کاهش می دهند و چاقی را درمان می کنند. این افراد حتی موفق می شوند بسیاری از بیمار های مرتبط با چاقی را نیز پشت سر بگذارند یا آن ها را به میزان زیادی درمان و مدیریت می کنند. بازگشت وزن بعد از عمل لاغری معمولا در شمار اندکی از افراد رخ می دهد و دلایل خاص خودش را دارد. در ادامه ما به 5 دلیل اصلی این موضوع پرداخته ایم:
1. عادات غذایی نادرست پس از جراحی
بسیاری از افرادی که تحت عمل های لاغری مثل اسیلو معده یا بای پس معده قرار می گیرند، فکر می کنند این جراحی راه حلی دائمی است و نیازی به تغییر سبک زندگی و عادات غذایی خود ندارند. اما واقعیت این است که عادات غذایی پس از عمل نقشی بسیار مهم در حفظ وزن جدید ایفا می کنند. اگر فردی بعد از عمل دوباره به خوردن غذاهای پرچرب، پرفیبر و پرکالری روی بیاورد، به سرعت دچار برگشتن وزن خواهد شد. برای جلوگیری از این اتفاق، لازم است بعد از جراحی یک برنامه تغذیه ای متعادل و مناسب تحت نظر متخصص تغذیه دنبال شود.
بیشتر بخوانید: رژیم غذایی ایده آل بعد از عمل اسلیو معده: راهنمای جامع کاهش وزن
2. ریزه خواری (یکی از اصلی ترین عوامل بازگشت وزن بعد از عمل لاغری)
ریزه خواری، یکی از عادت های غذایی نامناسب است که می تواند به بازگشت وزن بعد از عمل لاغری منجر شود. افراد معمولاً بعد از جراحی لاغری، به دلیل کوچک تر شدن حجم معده، از غذاهای کوچک و سالم تغذیه می کنند. اما گاهی اوقات به جای پایبندی به وعده های غذایی مشخص و کنترل شده، به خوردن میان وعده های کوچک اما پرکالری روی می آورند که به آن “ریزه خواری” گفته می شود. این عادت می تواند بدون آنکه فرد متوجه باشد، کالری زیادی به بدن وارد کند.
غذاهای پرچرب، شیرینی ها، چیپس، و سایر تنقلات اغلب در چنین مواردی مصرف می شوند و باعث می شوند فرد حتی بدون احساس سیری، دچار برگشتن وزن شود.
3. کاهش سطح فعالیت بدنی
یکی دیگر از دلایل رایج بازگشت وزن بعد از عمل لاغری، کاهش یا عدم فعالیت بدنی مناسب است. افرادی که پس از جراحی از ورزش و فعالیت های بدنی غافل می شوند، بدن شان انرژی مصرف نکرده و کالری ها ذخیره می شود. ورزش نه تنها به سوزاندن کالری کمک می کند بلکه باعث بهبود متابولیسم بدن نیز می شود. کاهش فعالیت بدنی به سرعت می تواند به اضافه وزن مجدد منجر شود، به ویژه اگر فرد همچنان به مصرف کالری بیش از نیاز خود ادامه دهد.
4. عوامل روانی و بازگشت به رفتارهای پرخوری
جراحی لاغری ممکن است بتواند میزان غذای مصرفی فرد را محدود کند، اما نمی تواند رفتارها و عادات روانی او را تغییر دهد. بسیاری از افرادی که تحت این جراحی ها قرار می گیرند، از مشکلات احساسی مانند اضطراب، افسردگی یا استرس رنج می برند که می تواند منجر به رفتارهای پرخوری احساسی شود.
پرخوری احساسی یکی از اصلی ترین عوامل بازگشت وزن است. زمانی که فرد برای مقابله با مشکلات روانی خود به غذا خوردن پناه می برد، حتی بعد از جراحی نیز احتمال بازگشت وزن وجود دارد. پشتیبانی روان شناختی و مشاوره پس از عمل می تواند در کاهش این ریسک موثر باشد.
5. مشکلات هورمونی و متابولیسم بدن
یکی دیگر از عوامل مهمی که ممکن است باعث بازگشت وزن بعد از عمل لاغری شود، تغییرات هورمونی و متابولیسم بدن است. بدن پس از یک دوره کاهش وزن شدید، تلاش می کند تا به وضعیت قبلی بازگردد و ممکن است متابولیسم فرد کاهش یابد. این کاهش متابولیسم می تواند باعث شود که بدن کالری های دریافتی را بهتر ذخیره کند و در نتیجه برگشتن وزن رخ دهد. به علاوه، در برخی از افراد تغییرات هورمونی نیز می تواند به برگشت وزن کمک کند.
تاثیرات روانی بازگشت وزن بعد از جراحی لاغری چیست؟
— افسردگی و استرس ناشی از بازگشت وزن
یکی از پیامدهای مهم بازگشت وزن بعد از عمل لاغری، تاثیرات روانی آن است. بسیاری از افراد پس از جراحی انتظارات بسیار بالایی از خود دارند و وقتی بعد از یک دوره موفق لاغری، دوباره با برگشتن وزن مواجه می شوند، دچار احساس شکست و ناامیدی می شوند.
این احساسات می توانند به شدت بر روحیه فرد تاثیر منفی بگذارند و حتی به افسردگی یا اضطراب منجر شوند. دریافت حمایت روانی و آگاهی از اینکه برگشت وزن یک چالش مشترک بین برخی از افرادی است که این نوع جراحی را تجربه کرده اند، می تواند به مدیریت این احساسات کمک کند.
— تأثیرات اجتماعی منفی
بازگشت وزن ممکن است تأثیرات اجتماعی منفی نیز داشته باشد. فردی که پس از جراحی لاغری، به کاهش وزن قابل توجهی دست یافته، ممکن است مورد توجه و تشویق اطرافیان قرار گیرد، اما بازگشت وزن ممکن است باعث شود فرد احساس خجالت یا شرمساری کند. این احساسات می توانند باعث انزوای اجتماعی و کاهش اعتماد به نفس شوند. حمایت اجتماعی از سوی خانواده و دوستان می تواند در کاهش این فشارها و کمک به فرد در حفظ مسیر سلامتی موثر باشد.
چگونه می توان از برگشتن وزن بعد از عمل لاغری جلوگیری کرد؟
+ پیروی از یک رژیم غذایی پایدار و متعادل
بعد از جراحی لاغری، مهم ترین قدم برای حفظ وزن کاهش یافته، رعایت یک رژیم غذایی مناسب و پایدار است. رژیم غذایی باید حاوی پروتئین های با کیفیت، سبزیجات، میوه ها، و مقدار کمی چربی های سالم باشد. پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب، شیرینی ها و نوشیدنی های شیرین باید جزو اولویت های فرد باشد. همچنین، خوردن وعده های کوچک و مکرر به جای سه وعده غذای سنگین می تواند به کنترل وزن کمک بسیار زیادی کند.
+ تعهد به ورزش منظم
ورزش پس از جراحی لاغری نه تنها برای حفظ وزن بلکه برای سلامت کلی بدن نیز ضروری است. فعالیت بدنی منظم مانند پیاده روی، دویدن، شنا یا تمرینات مقاومتی می تواند به سوزاندن کالری اضافی کمک کند و همچنین باعث بهبود عملکرد قلب و عروق، کاهش استرس و تقویت عضلات شود. برای حفظ وزن و جلوگیری از برگشت وزن بعد از عمل لاغری، پیشنهاد می شود حداقل 150 دقیقه ورزش متوسط در هفته انجام شود.
+ دریافت حمایت روانی و مشاوره
همانطور که اشاره شد مسائل روانشناختی مانند استرس، افسردگی و اضطراب می توانند باعث پرخوری و بازگشت وزن شوند. به همین دلیل، مشاوره روان شناختی پس از جراحی لاغری می تواند نقش مهمی در موفقیت بلندمدت داشته باشد. افراد می توانند از جلسات مشاوره فردی، گروه های حمایتی یا حتی روان درمانی برای کنترل احساسات خود و جلوگیری از پرخوری های احساسی استفاده کنند.
+ ویزیت های دوره ای منظم
بعد از جراحی لاغری، نیاز است که فرد به طور منظم با جراح لاغری خود در تماس باشد تا هر گونه تغییرات در وزن، عادات غذایی یا وضعیت سلامتی تحت نظر قرار گیرد. پیگیری منظم پزشکی باعث می شود هر گونه علائم احتمالی از بازگشت وزن بعد از عمل لاغری، زودتر شناسایی شده و اقدامات لازم برای پیشگیری از آن انجام شود.
سوالات رایج درباره برگشت وزن بعد از عمل لاغری
خیر، همه افراد دچار بازگشت وزن نمی شوند. اما میزان موفقیت در حفظ وزن به عواملی مانند رعایت رژیم غذایی مناسب، فعالیت بدنی منظم و مراقبت های پزشکی بستگی دارد.
بیشترین احتمال برگشتن وزن معمولاً دو تا پنج سال پس از جراحی رخ می دهد، اما این زمان برای هر فرد متفاوت است و بستگی به سبک زندگی او دارد.
در برخی موارد، جراحی مجدد ممکن است گزینه ای برای افراد باشد، اما ابتدا باید علت برگشت وزن شناسایی و مشکلات مربوط به سبک زندگی و تغذیه بررسی شود.