با انواع عمل بای پس معده بیشتر آشنا شوید (3 روش اصلی)

عمل بای پس معده یکی از جراحی های لاغری است که برای افراد مبتلا به چاقی شدید انجام می شود. این نوع جراحی با تغییر روش گذراندن غذا در سیستم گوارش، کاهش میزان مصرف و جذب کالری را فراهم می کند. در این مقاله به طور مفصل به بررسی انواع عمل بای پس معده خواهیم پرداخت.

منظور از عمل بای پس معده چیست؟

خود عنوان بای پس (Bypass) در این تعریف  به معنای “دور زدن” است. در این جراحی، قسمتی از معده و روده کوچک دور زده می شود تا چرخه طبیعی گذراندن غذا تغییر کند. به عبارت ساده، جراح قسمت کوچکی از معده را جدا می کند و آن را مستقیم به بخش بعدی روده کوچک متصل می کند. نتیجه این کار این است که غذا فقط از یک قسمت کوچک از معده و روده را طی می کند. بنابراین بدن میزان کمتری از مواد مغذی و کالری را جذب می کند.

انواع عمل بای پس معده کدامند؟

به طور کلی انواع عمل بای پس معده به 3 روش تقسیم می شود. ما در این بخش هر 3 را به زبانی ساده همراه با تصاویر برای شما توضیح می دهیم:

1. عمل بای پس معده استاندارد (Roux-en-Y Gastric Bypass)

عمل بای پس معده استاندارد یکی از رایج ترین و موفق ترین انواع عمل بای پس معده است. این روش برای افراد با چاقی شدید انجام می شود.

در طول این روش، جراح لاغری قسمت کوچکی از معده را جدا می کند تا یک “کیسه” کوچک تشکیل دهد. ظرفیت این کیسه حدود 30 تا 50 میلی لیتر است، که فقط به مقدار کمی غذا را جذب می کند. این کیسه سپس مستقیماً به بخش بعدی روده کوچک (Jejunum) متصل می شود. به علاوه، بخش زائد معده و اولین قسمت روده کوچک (Duodenum) دور زده می شود تا مسیر گذراندن غذا به بخش بعدی روده کوچک تغییر کند.

مکانیزم عمل بای پس معده استاندارد به صورت دقیق تر ….

با این تغییرات، غذا فقط به صورت محدودی در معده جای می گیرد و بخش بزرگی از روده کوچک که مسئول جذب کالری و مواد مغذی است، عبور نمی کند. در نتیجه، فرد کمتر غذا مصرف می کند و بدن کمتر از کالری و مواد مغذی استفاده می کند که منجر به کاهش وزن چشمگیر می شود.

این عمل نه تنها به کاهش وزن کمک می کند، بلکه به بهبود بیماری های مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و اختلالات چربی خون کمک می کند. اما همچنین نیاز به نظارت مستمر بر مصرف غذا و مکمل های ویتامینی و معدنی دارد تا از کمبود مواد مغذی جلوگیری شود.

نقاط قوت:

• کاهش چشمگیر وزن
• کاهش مصرف غذا
• کاهش جذب کالری در روده کوچک

نقاط ضعف:

• نیاز به مکمل های ویتامینی و معدنی
• خطر عوارض مرتبط با جراحی

2. عمل بای پس معده محدود (Mini Gastric Bypass)

بای پس محدود یکی دیگر از انواع عمل بای پس معده است که برای افراد دارای چاقی شدید و حتی برای افراد با چاقی متوسط نیز می تواند مفید باشد. این روش ساده تر و جمع و جورتر از عمل بای پس معده استاندارد است و در مدت کوتاه تری انجام می شود. در این جراحی، معده به صورت عمودی تقسیم می شود و یک کیسه طولانی تر ایجاد می شود که به بخش بعدی روده کوچک (Distal Jejunum) متصل می شود.

در واقع جراح معده را به صورت عمودی جدا می کند تا یک کیسه طولانی تر تشکیل دهد. این کیسه به بخش بعدی روده کوچک مستقیماً متصل می شود، در حالی که بخش زائد معده و اولین قسمت روده کوچک دور زده می شود. این کار باعث می شود که غذا سریع تر به بخش بعدی روده کوچک برسد و کمتر از کالری و مواد مغذی جذب شود.

نقاط قوت بای پس محدود کننده

• زمان عمل کوتاه تر
• بازیابی سریع تر
• هزینه کمتر

نقاط ضعف این روش

• خطر بالاتر انتقال عفونت (Infection Risk)
• نیاز به نظارت مستمر بر وضعیت ویتامین ها و معدنی ها

3. عمل بای پس معده ترکیبی (Biliopancreatic Diversion with Duodenal Switch)

عمل بای پس معده ترکیبی، که به نام یا به اختصار BPD/DS شناخته می شود، یکی از پیچیده ترین و مؤثرترین روش های جراحی لاغری است. این روش ترکیبی از دو تکنیک جراحی است که همزمان انجام می شوند: کاهش حجم معده و تغییر مسیر روده کوچک. این جراحی برای افرادی که چاقی مفرط دارند و نیاز به کاهش وزن بسیار زیاد دارند، طراحی شده است.

بررسی عمیق تر مراحل بای پس ترکیبی معده

این جراحی شامل دو مرحله اصلی است که به طور همزمان انجام می شوند:

+ کاهش حجم معده به صورت عمودی

در مرحله اول، جراح بخش بزرگی از معده را به صورت عمودی برمی دارد و یک کیسه معده باریک و لوله ای شکل ایجاد می کند. این کار باعث می شود حجم معده به طور قابل توجهی کاهش یابد و بیمار با مصرف مقدار کمی غذا احساس سیری کند. این بخش از جراحی شبیه به عمل اسلیو معده (Sleeve Gastrectomy) است.

+ تغییر مسیر روده کوچک

در مرحله دوم از این نوع عمل بای پس معده، جراح مسیر روده کوچک را تغییر می دهد تا جذب چربی و مواد مغذی کاهش یابد. در این روش، بخشی از روده کوچک که مسئول جذب چربی و کالری است، دور زده می شود. به این ترتیب، غذا مستقیماً از کیسه معده به بخش پایینی روده کوچک هدایت می شود و بخش بزرگی از روده کوچک که مسئول جذب مواد مغذی است، دور زده می شود.

عمل بای پس معده مجدد (Revised Roux-en-Y Gastric Bypass)

این نوع جراحی برای افرادی انجام می شود که قبلاً عمل بای پس معده انجام شده ولی نتایج آن مشکلاتی ایجاد کرده است. در این روش، تغییراتی در مسیر گذراندن غذا انجام می شود تا عملکرد بهتری داشته باشد.

نقاط قوت:

• حل مشکلات قبلی
• کاهش وزن بهتر

نقاط ضعف:

• پیچیدگی بالا
• نیاز به تخصص بیشتر

نکته مهم در خصوص انتخاب انواع عمل بای پس معده

انتخاب نوع مناسب عمل بای پس معده بستگی به شرایط فردی، سوابق پزشکی و نظر متخصصان دارد. هرچه بیشتر از این موضوع مطلع باشید، تصمیم گیری صحیح تری خواهید داشت. با اجرای این جراحی، امید به زندگی سالم تر و کیفیت زندگی بهتر وجود دارد، اما همچنین نیازمند تعهد به تغییرات سبک زندگی در درازمدت است.