12 نمونه از رایج ترین بیماری های مرتبط با چاقی

با اینکه تعدادی از بیماری ها می توانند باعث افزایش وزن شوند، اما خود چاقی هم می تواند منجر به بروز بیماری های متعددی شود. از آنجا که چاقی در بروز بسیاری از بیماری ها نقش دارد، به آن لقب “مادر بیماری ها” داده شده است. در این مقاله از وب سایت دکتر علی امیراحمدی متخصص جراح لاغری همراه باشید تا با بیماری مرتبط با چاقی و روش های درمان آن آشنا شوید.

بیماری های مرتبط با چاقی

در صورتی که با محاسبه bmi شاخص توده بدنی شما بیشتر از 25 باشد این بدین معنی است که شما دچار اضافه وزن هستید. هر چه این عدد بیشتر شود و بالاتر از 35 باشد یعنی شما دچار چاقی مفرط و مرضی هستید.

در صورتی که چاقی و اضافه وزن خود را کنترل نکنید، زمینه را برای ایجاد بیماری های مرتبط با چاقی که شامل موارد زیر است را ایجاد می کنید:

• سکته قلبی و مغزی؛
•  بیماری های قلبی؛
• کلسترول بالا؛
• فشار خون بالا؛
• بعضی از سرطان ها؛
• دیابت نوع دو؛
• سنگ صفرا؛
• ناباروری؛
• استئوآرتریت؛
• نقرس؛
• آپنه خواب؛
• بیماری کبد چرب غیرالکلی؛

در ادامه درباره تک تک بیماری های مرتبط با چاقی صحبت خواهیم کرد:

1.      بیماری های قلبی

یکی از عوارض چاقی افزایش فشار خون و افزایش کلسترول بدن خون است که هر دو این بیماری ها ریسک ابتلا به بیماری های قلبی و سکته را نیز بالا می برند.

البته خبر خوبی که برای شما داریم این است که شما می توانید با کاهش وزن ریسک گسترش بیماری های قلبی و سکته را تا حد زیادی کاهش دهید. طبق تحقیقات انجام شده کاهش وزن 5 الی 10 درصدی باعث کاهش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی می شود.

2.      دیابت نوع دو

دیابت نوع دو، یکی از بیماری های مرتبط با چاقی است که در صورت ابتلا به این مشکل درمان آن دشوار است و تنها می توان از پیشرفت این بیماری کنترل کرد.

طبق تحقیقات انجام شده حدود 67 درصد از بیماران دیابتی شاخص توده بدنی بالای 27 دارند و حدود 47 درصد آنها هم شاخص توده بدنی بالای 30 دارند. با این تفاسیر می توان تصمیم گرفت که اکثر افرادی که مبتلا به دیابت نوع دو هستند چاق هستند.

در صورتی که مبتلا به این بیماری مزمن هستید و دچار اضافه وزن هم هستید، می توانید با روش های لاغری مثل پیروی از یک رژیم لاغری سالم، داشتن فعالیت بدنی روزانه و خواب کافی از پیشرفت این بیماری جلوگیری کنید.

شایان ذکر است که در صورت ابتلا به چاقی مفرط ممکن است با این روش ها موفق به کاهش وزن نشوید و روز به روز بیماری دیابت شما عود کند، در این صورت می توانید با مراجعه به یک جراح لاغری متبحر، در صورت نیاز اقدام به انجام عمل لاغری کنید.

درمان دیابت با جراحی های لاغری همچون اسلیو معده، بای پس معده و … در صورتی که این جراحی توسط جراح متبحر انجام شود و همچنین شما در رعایت مراقبت های بعد از عمل کوشا باشید بسیار چشمگیر خواهد بود.

3.      رفلاکس معده

یکی از بیماری های ناشی از چاقی که تقریبا اکثر افراد چاق آن را تجربه می کنند، رفلاکس اسید معده به مری و گلو است. طبق مطالعات انجام شده، هر چه وزن افراد بیشتر شود، احتمال افزایش رفلاکس معده هم بیشتر می شود.

4.      کبد چرب غیر الکلی

در چندین سال گذشته آمار تعداد افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی روز به روز در حال افزایش است و این بیماری یکی از دلایل ابتلا به تومورهای دستگاه گوارش و سرطان کبد گزارش شده است که یکی از عوامل خطر مهم ابتلا به این بیماری چاقی و اضافه وزن است.

متاسفانه کبد چرب نوعی بیماری خاموش است و در اکثر مواقع بدون علامت و نشانه است اما در صورت مشاهده علائم کبد چرب که شامل موارد زیر است حتما به یک پزشک متخصص مراجعه کنید:

• درد شکم؛
• ضعف یا خستگی؛
• گیجی؛
• خارش پوست؛
• حالت تهوع؛
• زردی پوست و چشم؛
• کبودی پوست و خونریزی آسان؛
• کمرنگ یا بی‌ رنگ شدن مدفوع؛
• ادرار تیره ‌رنگ؛
• تورم پاها؛
• تجمع مایع در شکم؛
• بزرگ‌ شدن سینه آقایان؛

5.      ابتلا به برخی سرطان ها

طبق تحقیقات انجام شده افرادی که شاخص توده بدنی بالای 40 دارند، بیشتر در خطر مرگ و میر ناشی از سرطان قرار دارند. آمار مرگ و میر ناشی از سرطان در خانم های با BMI بالای 40  در مقایسه با زنانی که وزن نرمال دارند 62 درصد است و این آمار در مردان چاق حدود 52 درصد است.

طبق مطالعات انجام شده افراد با شاخص توده بدنی بالای 40 مستعد ابتلا به سرطان هایی مثل سرطان روده بزرگ و راست روده، سرطان کبد، سرطان مری، سرطان کیسه صفرا، سرطان کلیه و سرطان لوزالمعده هستند.

از طرفی آقایان مبتلا به چاقی مفرط بیشتر به سرطان های پروستات و معده مبتلا می شوند و خانم های چاق نیز بیشتر به سرطان های رحم، تخمدان، دهانه رحم و پستان مبتلا می شوند.

6.      افزایش کلسترول

یکی دیگر از بیماری های مرتبط با چاقی، افزایش کلسترول بدن خون است. در مواقعی که چربی هایی مثل کلسترول و تری گلیسرید در عروق خونی تجمع پیدا می کنند، گفته می شود که فرد مبتلا به کلسترول بالای بد خون شده است. ابتلا به کلسترول بالا احتمال ابتلا به بیماری های قلبی و گرفتگی عروق خونی را افزایش می دهد.

7.      بیماری کیسه ی صفرا

یکی از دلایل اصلی ابتلا به سنگ کیسه صفرا چاقی و افزایش کلسترول بد در عروق خونی است. زمانی که میزان تجمع چربی در بدن زیاد می شود، کلسترول موجود در خون نیز افزایش پیدا می کند. تولید کلسترول ارتباط مستقیمی با تولید چربی در بدن دارد. تقریبا هر 20 میلی گرم کلسترول اضافی برای هر کیلوگرم چربی اضافی بدن ساخته می شود.

به دلیل اینکه کلسترول اضافی از صفرا دفع می شود. در صورتی که میزان کلسترول به نسبت اسیدها و فسفولیپیدهای صفرا بیشتر باشد، احتمال رسوب آنها و تشکیل سنگ های صفراوی زیاد می شود. به همین دلیل است که گفته می شود که یکی از بیماری های مرتبط با چاقی سنگ کیسه صفرا است.

8.      ناباروری

ناباروری در زنان و مردان هم می تواند یکی از عوارض چاقی باشد، اما چگونه؟ طبق مطالعات انجام شده چاقی و تنبلی تخمدان ارتباط مستقیم با یکدیگر دارند. به طوری که زنان چاق بیشتر در خطر اختلال در روند تخمک گذاری، به هم ریختن سیکل پریودی و عدم رهاسازی تخمک از تخمدان و در نهایت ایجاد مشکل در روند بارداری قرار دارند.

البته چاقی در مردان هم مشکل ساز می شود. معمولا میزان هورمون تستوسترون در بدن مردان چاق کاسته می شود. بنابراین می توان گفت یکی از دلایل عدم نعوظ مردان در هنگام برقراری رابطه جنسی و ناباروری مردان، چاقی است. 

9.      استئوآرتریت

استئوآرتریت نوعی بیماری مفصلی است که اصولا زانو و مفصل ران و پشت پا را تحت تاثیر قرار می دهد. کاملا طبیعی است که وزن اضافه فشار بیشتری به این مفاصل وارد می کند و باعث از بین رفتن غضروف های مفاصل و ایجاد درد و کاهش عملکرد این مفاصل می شود.

با کاهش وزن می توانید فشار وارده به زانو و مفصل ران را کم کنید و شاهد کاهش علائم استئوآرتریت باشید.

10.  نقرس

نقرس نوعی بیماری است که مفاصل فرد را تحت تاثیر قرار می دهد. این بیماری زمانی بروز پیدا می کند که اوریک اسید خون شما افزایش پیدا کند. نقرس یکی دیگر از بیماری های ناشی از چاقی است که هر چه وزن شما بیشتر باشد، احتمال ابتلا به نقرس هم افزایش پیدا می کند.

11.  آپنه خواب

آپنه خواب که نوعی اختلال تنفسی در خواب است، در اکثر مواقع یکی از عوارض چاقی است.

افرادی که دچار این اختلال تنفسی هستند معمولا در هنگام خواب با صدای بلند خروپف می کنند و برای مدت کوتاهی تنفس آنها در خواب متوقف می شود. از جمله عوارض آپنه خواب می توان به خواب آلودگی در طول روز و افزایش ریسک ابتلا به بیماری های قلبی و سکته اشاره کرد.

12.  سندروم متابولیک

سندروم متابولیک به مجموعه ای از شرایط اعم از فشار خون بالا، کلسترول بالا، قند خون بالا، چربی زیاد اطراف شکم و … گفته می شود که با یکدیگر ریسک ابتلا به دیابت، بیماری های قلبی و سکته را افزایش می دهند.

سندروم متابولیک رابطه مستقیم با چاقی، کم تحرکی و مقاومت بدن به انسولین دارد.

روش های درمان بیماری های مرتبط با چاقی

خوشبختانه با کاهش وزن می توان بسیاری از بیماری های مرتبط با چاقی را درمان کرد و یا در بدبینانه ترین حالت آنها را کنترل کرد.

افراد چاق می توانند با پیروی از رژیم لاغری مناسب و همچنین ورزش روزانه تحت نظر متخصص تغذیه و مربی ورزشی برای کاهش وزن تلاش کنند. اما در صورتی که این روش مثمر ثمر نبودند و طی حداقل 6 ماه گرفتن رژیم لاغری و همچنین ورزش موفق به کاهش وزن نشدن، در صورت صلاحدید پزشک می توانند اقدام به انجام جراحی لاغری کنند.

تشخیص اینکه بهترین روش لاغری برای شما کدام روش است بر عهده پزشک است. اما به طور کلی با هر روشی که اصولی باشد و تحت نظر پزشک انجام شود، تا حد زیادی بیماری های مرتبط با چاقی شما درمان خواهد شد و یا از شدت آن کاسته خواهد شد.

آیا همه افراد چاق به بیماری های مرتبط با چاقی مبتلا می شوند؟

خیر، لزوما تمام افرادی که چاق هستند، دچار این بیماری ها نمی شوند. اما طبق تحقیقات انجام شده اکثر افراد چاق به یک یا حتی چند نمونه از این بیماری ها مبتلا هستند. از طرفی در صورتی که سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری ها را داشته باشید، احتمال مبتلا شدن شما به این بیماری ها هم بیشتر می شود.

شایان ذکر است که در صورت تجمع چربی های اضافی در اطراف معده و شکم، ریسک ابتلا به بیماری ها بیشتر از زمانی است که چربی ها در ران یا باسن جمع شده اند.

سوالات متداول