عمل آپاندیس؛ علت انجام این عمل تا عوارض آن
عمل آپاندیس یا آپاندکتومی نوعی عمل جراحی برای برداشتن آپاندیس است که به دو روش جراحی باز و بسته انجام می شود.
اصولا این عمل یک عمل ساده است و بیماران پس از جراحی به طور کامل بهبود پیدا می کنند. اما در برخی موارد نادر احتمال بروز عوارض خطرناکی همچون عفونت شدید، پریتونیت، عوارض ناشی از جراحی و بیهوشی وجود دارد.
در ادامه با دکتر امیراحمدی همراه باشید تا بیشتر با عمل آپاندکتومی، علت نیاز به انجام این جراحی، نکات مراقبتی بعد از عمل و همچنین مزایا و معایب این جراحی آشنا شوید.
عمل آپاندیس چیست؟
آپاندیس عضوی کوچک شبیه به تخم مرغ است که به سیستم گوارشی متصل است و در صورت بروز هر گونه التهاب یا عفونتی در این ناحیه احتمال بروز خطرات جدی و حتی مرگباری وجود دارد.
عمل جراحی آپاندیس یا آپاندکتومی به جراحی برداشتن آپاندیس گفته می شود. این جراحی به منظور درمان التهاب و عفونت آپاندیس و جلوگیری از ترکیدن آپاندیس و پخش شدن عفونت در بدن انجام می شود.
انواع جراحی آپاندیس
عمل آپاندکتومی به دو روش عمل بسته یا لاپاراسکوپی و جراحی باز انجام می شود. در هر دو روش جراحی هدف اصلی برداشتن آپاندیس آلوده و جلوگیری از پخش شدن عفونت و التهاب به سایر بخش های بدن است.
در صورتی که عمل برداشتن آپاندیس به روش بسته (آپاندکتومی لاپاراسکوپی) انجام شود این جراحی کم تهاجمی خواهد بود و فرد با کمترین درد و در کوتاه ترین زمان ممکن می تواند به فعالیت های روزمره خود بازگردد.
اما در حالی که در جراحی آپاندیس باز (لاپاراتومی آپاندکتومی) به دلیل برش بزرگ تر، جراحی به روش تهاجمی انجام می شود و ممکن است بیمار درد بیشتری را تجربه کند و دوره نقاهت عمل جراحی آپاندیس باز نیز طولانی تر است.
عمل آپاندیس چگونه انجام می شود؟
عمل جراحی آپاندیس بسته یا لاپاراسکوپی با توجه به شرایط بدنی هر فرد و تصمیم جراح انجام می شود. اما به طور کلی این جراحی مراحل خاص خود را دارد که شامل موارد زیر است:
- قبل از شروع جراحی نیاز است که بیمار به طور کامل بیهوش شود تا در طی جراحی احساس هیچ گونه درد یا ناراحتی نداشته باشد. اینکه نوع بیهوشی کلی باشد یا موضعی بستگی به وضعیت بیمار و تصمیم جراح دارد.
- جراح به منظور دسترسی به آپاندیس، برش کوچکی در سمت راست پایین شکم بیمار ایجاد می کند.
- پس از دسترسی به آپاندیس آلوده پزشک آن را بریده و از بدن خارج می کند. البته در صورتی که التهابات شدید باشد و توده تشکیل شده باشد، عملیات پاکسازی نیز انجام می شود تا عفونت از اطراف این ناحیه به طور کامل پاک شود.
- پس از برداشتن آپاندیس، جراح محل برش را بسته و بخیه می زند.
- بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می شود تا اثرات داروی بیهوشی از بین برود. معمولا اکثر بیماران پس از چند روز از بیمارستان ترخیص می شوند و پس از گذشت چند هفته می توانند فعالیت های روزمره خود را از سر بگیرید.
عمل آپاندیس چند روز بستری دارد؟
در صورتی که این عمل جراحی به روش باز انجام شود نیاز به بستری 2 تا 3 روزه در بیمارستان است. اما در صورتی که این جراحی به صورت لاپاراسکوپی و بسته انجام شود، نیازی به بستری طولانی مدت بیمار در بیمارستان نیست.
جراحی آپاندیس چقدر طول می کشد؟
مدت زمان عمل آپاندیس بستگی به عوامل مختلفی مثل شدت التهاب، روش جراحی و …. دارد اما به طور کلی عمل آپاندکتومی حدود 30 تا 60 دقیقه طول می کشد.
مراقبت های بعد از برداشتن آپاندیس
عمل آپاندیس ممکن است باعث درد و تورم در ناحیه جراحی شده، شود. به منظور جلوگیری از بروز اینگونه عوارض احتمالی نیاز است که به توصیه های مراقبتی بعد از جراحی پایبند باشید که از جمله مراقبت های بعد از جراحی آپاندیس عبارتند از:
- مصرف داروهای مسکن، ضد التهاب و آرامبخش تجویزی پزشک مثل ناپروکسن، پاراستامول و … در ساعت و زمان مقرر؛
- تمیز و ضد عفونی کردن محل زخم؛
- تغذیه مناسب به منظور جلوگیری از بروز التهاب و اسهال؛
آیا جای بخیه عمل آپاندیس باقی می ماند؟
یکی از مشکلاتی که در صورت انجام جراحی آپاندکتومی باز ممکن است رخ دهد بر جای ماندن جای بخیه هاست. برای از بین بردن جای بخیه عمل آپاندیس توصیه می شود که به یک متخصص پوست مراجعه کنید. این پزشکان معمولا با تجویز کرم های مخصوص می توانند جای اسکار بخیه روی پوست را از بین ببرند. البته در صورتی که این عمل به صورت لاپاراسکوپی و بسته انجام شود، احتمال ماندن جای بخیه بسیار کم است.
رابطه جنسی بعد از عمل آپاندیس
رابطه بعد از عمل آپاندیس تا زمانی که فشار به ناحیه وارد نشود ایرادی ندارد. پزشکان معمولا توصیه می کند تا چند روز پس از جراحی آپاندیس از رابطه جنسی خودداری شود تا درد بعد از عمل به طور کامل رفع شود.
بعد از عمل آپاندیس چه بخوریم؟
داشتن تغذیه مناسب بعد از جراحی آپاندیس به بهبودی سریع تر و جلوگیری از بروز عوارض کمک شایانی می کند. همچنین درد بعد از عمل آپاندیس در صورت داشتن تغذیه آبکی و حاوی فیبر بسیار کمتر می شود. توصیه پزشکان این است که در تغذیه بعد از جراحی آپاندیس به موارد زیر توجه داشته باشید:
- مصرف مایعات به قدر کافی مثل آب و آبمیوه های طبیعی مثل آب سیب، آب هویج، آب هندوانه، آب پرتقال و …؛
- مصرف مواد غذایی نرم و آبکی مثل سوپ، ژله، مربا، برخی میوه ها، تخم مرغ و …؛
- خودداری از مصرف نوشیدنی های کافئین دار، چای، آبمیوه های اسیدی؛
- مصرف خوراکی های خنک و نرم میوه، سبزیجات، دوغ و ماست؛
- مصرف مولتی ویتامین های تجویزی به منظور تسریع روند بهبودی؛
- پرهیز از مصرف مواد غذایی چرب و سنگین؛
- خودداری از مصرف نوشیدنی های الکل دار و گازدار؛
آیا راه رفتن بعد از عمل آپاندیس مشکلی ندارد؟
خیر، نه تنها راه رفتن بعد از عمل آپاندیس مشکلی ندارد بلکه برای درمان نفخ شکم بعد از جراحی آپاندیس نیز توصیه می شود. البته ورزش ها و فعالیت های بدنی سنگین تا بهبودی کامل توصیه نمی شود.
عوارض عمل آپاندیس چیست؟
اصولا این عمل جراحی عوارض خطرناکی را به دنبال ندارد و جزء جراحی های ساده می باشد. اما در موارد نادر ممکن است شاهد بروز این مشکلات شویم:
- عفونت زخم؛
- خونریزی؛
- انسداد روده ها؛
- آسیب به اندام های مجاور؛
علائم عفونت بعد از عمل آپاندیس چیست؟
عفونت یکی از عوارض نادر اما خطرناک بعد از عمل آپاندکتومی است. عفونت بعد از جراحی برداشتن آپاندیس علائم واضحی دارد که در صورت مشاهده آنها حتما باید به پزشک خود مراجعه کنید، از جمله این علائم عبارتند از:
- تب و لرز؛
- استفراغ؛
- افزایش درد در ناحیه جراحی شده؛
- قرمزی، ورم، خونریزی یا ترشح از محل بخیه؛
- سرفه مکرر و تنگی نفس؛
- کاهش اشتها یا عدم توانایی در خوردن یا آشامیدن؛
- اسهال آبکی بیشتر از ۳ روز
- درد و کرامپ شکم همراه با ورم و عدم دفع مدفوع بیشتر از 2 روز؛
احتمال مرگ عمل آپاندیس چقدر است؟
احتمال مرگ در این روش بسیار کم است اما در صورت بروز عوارض خطرناکی مثل عفونت شدید، خونریزی شدید، پریتونیت، آسیب به اندام های داخلی یا عوارض ناشی از بیهوشی احتمال مرگ هم وجود دارد.
علت درد بعد از عمل آپاندیس چیست؟
معمولا احتمال درد بعد از هر نوع جراحی چه باز و بسته به دلیل دستکاری ها و تغییراتی که در ناحیه انجام می شود، وجود دارد. بنابراین درد بعد از عمل آپاندیس هم اجتناب ناپذیر است و تا چند روز اول طبیعی است. البته در صورت ادامه دار بودن این درد و همچنین همراه شدن با علائمی مثل خونریزی، ترشحات از محل بخیه و تب و لرز باید سریعا به پزشک خود مراجعه کنید.
آیا چاقی باعث بروز این بیماری می شود؟
طبق تحقیقات انجام شده، هیچ گونه مدرک علمی نمی تواند اثبات کند که چاقی می تواند باعث آپاندیسیت شود. اما افرادی که دارای اضافه وزن و چاقی هستند و یا سابقه خانوادگی آپاندیس دارند بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند.
سوالات متداول
خیر، این عمل یک عمل جراحی نسبتا ساده با عوارض ناچیز است که البته در برخی افراد با سیستم ایمنی ضعیف مثل کودکان احتمال بروز عفونت وجود دارد.
معمولا بسته به نوع جراحی، میزان التهاب و شرایط بدنی نیاز است که فرد بین 1 الی 3 روز در بیمارستان بستری شود و به مدت 1 الی 2 هفته هم در منزل استراحت کند.
