دلیل گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری چیست؟ (+ روش های درمان)
عمل های لاغری معمولاً حجم معده را کاهش داده و جذب مواد غذایی را محدود می کنند. اما یکی از نگرانی های مهم پس از این جراحی ها، گشاد شدن معده است که می تواند روند کاهش وزن را مختل کند. این مشکل ممکن است در برخی از بیماران رخ دهد و در صورت بروز می تواند باعث بازگشت وزن شود. در این مقاله، به بررسی احتمال گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری، دلایل بروز آن، راه های پیشگیری و روش های درمانی می پردازیم.
احتمال گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری چقدر است؟
گشاد شدن معده یک عارضه محتمل است، اما در همه بیماران رخ نمی دهد. میزان احتمال آن بستگی به نوع جراحی، شیوه زندگی بیمار و رعایت توصیه های پزشکی دارد:
- در جراحی اسلیو معده، بخشی از معده برداشته می شود و ساختار آن تغییر می کند. اما اگر بیمار بعد از جراحی رژیم غذایی مناسب را رعایت نکند، معده باقی مانده ممکن است به مرور زمان کشیده شود.
- در جراحی بای پس معده نیز، اگرچه مسیر گوارشی تغییر می کند، اما معده جدید (کیسه معده) می تواند بزرگ تر شود. این اتفاق معمولاً در بیمارانی رخ می دهد که به پرخوری ادامه می دهند یا الگوهای غذایی نادرست دارند.
علت گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری چیست؟
به طور دقیق هر یک از موارد زیر می تواند تاثیر بسزایی در افزایش حجم معده بعد از جراحی های لاغری شود:
پرخوری مداوم
پس از جراحی لاغری، معده به میزان قابل توجهی کوچک تر می شود و ظرفیت محدودی برای دریافت غذا دارد. اما اگر بیمار به مرور شروع به مصرف غذا در حجم های بیشتر کند، دیواره های معده تحت فشار قرار گرفته و به تدریج گشاد می شوند. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می دهد که فرد به توصیه های تغذیه ای بعد از جراحی پایبند نباشد و عادت های قدیمی پرخوری را ادامه دهد.
مصرف غذاهای حجیم با ارزش غذایی کم
بعضی از مواد غذایی به دلیل ترکیبات خاص خود باعث افزایش حجم معده می شوند. غذاهایی مانند نان سفید، برنج، سیب زمینی سرخ شده و فست فودها، به دلیل حجم زیاد و جذب سریع، معده را بیشتر تحت فشار قرار می دهند. مصرف مداوم این مواد، به خصوص در افرادی که به طور ناگهانی میزان مصرف خود را افزایش می دهند، می تواند باعث کشیدگی دیواره های معده شود.
نوشیدن مایعات همراه غذا
یکی از مهم ترین توصیه های پزشکان بعد از عمل لاغری، پرهیز از نوشیدن مایعات همراه غذا است. مایعات باعث افزایش حجم معده می شوند و فرآیند هضم را تغییر می دهند. وقتی مایعات با غذا ترکیب شوند، حجم معده سریع تر پر شده و دیواره های آن تحت فشار قرار می گیرند. اگر این عادت ادامه پیدا کند، به مرور زمان معده قابلیت کشش بیشتری پیدا می کند و گشاد می شود.
عدم رعایت تعداد وعده های کوچک و مکرر (از مهم ترین دلایل گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری)
پس از جراحی، توصیه می شود که بیماران وعده های غذایی کوچک و متعدد مصرف کنند. این کار باعث می شود که معده به طور یکنواخت فعالیت کند و تحت فشار ناگهانی قرار نگیرد. اما در صورتی که فرد وعده های غذایی را کاهش داده و در عوض حجم بیشتری در هر وعده مصرف کند، معده به تدریج بزرگ تر می شود و عملکرد محدودکننده آن کاهش می یابد.
سبک زندگی کم تحرک و عدم کنترل استرس
فعالیت بدنی منظم نقش مهمی در کنترل وزن و سلامت سیستم گوارشی دارد. افرادی که پس از جراحی سبک زندگی کم تحرکی دارند، بیشتر در معرض افزایش وزن و تغییر در اندازه معده قرار می گیرند. همچنین، استرس و اضطراب می توانند منجر به پرخوری عصبی شوند که این عامل نیز به طور غیرمستقیم بر گشاد شدن معده تأثیر می گذارد.
نشانه های گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری چه هستند؟
اگر بنا به دلایل بررسی شده در بخش قبل، با معضل تغییر حجم معده روبرو شده اید، ممکن است علائم خاصی را تجربه کنید. مهم ترین علائم گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری عبارتند از:
افزایش تدریجی اشتها و کاهش احساس سیری
یکی از اولین نشانه های گشادی معده، کاهش تأثیر محدودکننده آن در دریافت غذا است. بیمارانی که پس از جراحی در مدت طولانی احساس سیری داشتند، ممکن است متوجه شوند که زودتر گرسنه می شوند و نیاز به مصرف غذاهای بیشتر دارند. این تغییر تدریجی رخ می دهد و معمولاً بیمار در ابتدا متوجه آن نمی شود.
توانایی مصرف حجم بیشتری از غذا بدون احساس سنگینی
بیمارانی که دچار افزایش حجم معده می شوند، به مرور زمان متوجه می شوند که می توانند حجم بیشتری از غذا را بدون احساس ناراحتی یا فشار مصرف کنند. در حالی که در ماه های اول پس از جراحی، مقدار کمی غذا باعث احساس پری می شد، در صورت گشاد شدن معده، این میزان به تدریج افزایش می یابد.
بازگشت وزن بعد از یک دوره کاهش موفقیت آمیز
یکی از نشانه های واضح گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری، بازگشت وزن است. بیمارانی که پس از جراحی مقدار زیادی وزن کم کرده اند، ممکن است پس از مدتی بدون تغییر خاصی در رژیم غذایی، افزایش وزن را تجربه کنند. این موضوع معمولاً به این دلیل رخ می دهد که معده توانایی بیشتری برای دریافت غذا پیدا کرده و بیمار ناآگاهانه کالری بیشتری مصرف می کند.
احساس نفخ و سنگینی بعد از غذا خوردن
برخی از بیماران بعد از گشاد شدن معده، احساس نفخ مداوم را تجربه می کنند. این موضوع به دلیل کشش دیواره های معده و تغییر در فرآیند هضم اتفاق می افتد. در این شرایط، معده نمی تواند مانند قبل به طور کارآمد غذا را پردازش کند و بیمار احساس ناراحتی گوارشی خواهد داشت.
روش درمان گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری چیست؟
اگر به هر دلیل حجم معده پس از جراحی لاغری افزایش یابد، روش های زیر می تواند به بهبود وضعیت آن کمک کند. برخی از روش های پیشنهادی برای این منظور عبارتند از:
اصلاح عادات غذایی و رعایت رژیم سخت گیرانه
در مراحل اولیه، اصلاح رژیم غذایی می تواند تا حدی گشاد شدن معده را کنترل کند. بیماران باید به مصرف وعده های کوچک تر و تعداد بیشتر در طول روز بازگردند. همچنین، کاهش مصرف غذاهای حجیم و پرکالری می تواند به جلوگیری از پیشرفت این مشکل کمک کند.
تمرینات خاص و فعالیت بدنی منظم
ورزش منظم می تواند به کنترل وزن و جلوگیری از افزایش اشتها کمک کند. تمرینات هوازی و تقویت عضلات شکم، می توانند نقش مؤثری در کاهش فشار روی معده داشته باشند. فعالیت هایی مانند پیاده روی، دویدن آهسته و تمرینات مقاومتی می توانند به بهبود عملکرد سیستم گوارشی کمک کنند.
رعایت فاصله زمانی مناسب بین مصرف غذا و نوشیدنی ها
یکی از نکات مهم برای جلوگیری از گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری، عدم مصرف مایعات همراه با غذا است. بیماران باید حداقل ۳۰ دقیقه قبل و بعد از غذا از نوشیدن مایعات خودداری کنند. اینکار به جلوگیری از افزایش حجم معده کمک می کند.
استفاده از رژیم های اصلاحی برای کوچک شدن مجدد معده
برخی از متخصصان تغذیه توصیه می کنند که بیمارانی که دچار گشاد شدن معده شده اند، برای مدتی رژیم مایعات یا غذاهای پوره شده را دنبال کنند. این رژیم می تواند کمک کند که معده به اندازه اولیه خود بازگردد. البته این روش باید تحت نظر پزشک انجام شود تا از دریافت کافی مواد مغذی اطمینان حاصل شود.
جراحی ترمیمی در موارد شدید
در شرایطی که گشاد شدن معده بعد از عمل لاغری شدید باشد و دیگر با تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی اصلاح نشود، ممکن است نیاز به جراحی ترمیمی باشد. این جراحی ها شامل اسلیو مجدد یا بای پس دومرحله ای هستند که مجدداً اندازه معده را کوچک می کنند. البته این روش فقط در بیمارانی انجام می شود که دچار افزایش وزن قابل توجه می شوند و سایر روش ها برایشان مؤثر نبوده اند.
پاسخ به سوالات رایج درباره حجیم شدن معده بعد از عمل لاغری
پیش بینی می کنند 20 درصد از بیماران، پس از عمل به توصیه های پزشک عمل نمی کنند. همین مساله می تواند موجب شود که دیوراه معده کش بیاید.
اگر این علائم باعث شوند شما به صورت آگاه یا ناخودآگاه اقدام به ریزه خواری یا حجیم خواری کنید، ممکن است با گشای معده روبرو شوید.