سرطان معده (Stomach Cancer)؛ از علت تا روش های درمان آن
سرطان معده یا کانسر معده (Stomach Cancer) در صورت رشد غیر طبیعی سلول های معده ایجاد می شود. در این بیماری سلول های سرطانی توده هایی را در دیواره معده ایجاد می کنند که در صورت عدم تشخیص به موقع و درمان آن ممکن است به سایر اندام ها نیز گسترش پیدا کند و باعث بروز مشکلات شدید و یا حتی مرگ بیمار شود.
کانسر معده یکی از شایع ترین انواع سرطان در دنیا است که اصولا افراد بالای 65 سال را درگیر می کند. این نوع از سرطان در مراحل ابتدایی بدون نشانه است. به همین دلیل است که توصیه می شود در صورت مشاهده علائمی مثل معده درد شدید و مداوم، کاهش وزن بدون دلیل، استفراغ خونی، مدفوع سیاه، احساس درد شدید در هنگام خوردن یا آشامیدن، شکم درد، سرگیجه بدون دلیل و خستگی بیش از حد حتما به پزشک مراجعه کنید.
با دکتر امیر احمدی همراه باشید تا با بررسی علائم سرطان معده و همچنین روش های درمانی این نوع از سرطان آشنا شوید.
سرطان معده چیست؟
سرطان معده یا کانسر معده که به آن gastric cancer هم گفته می شود، به دلیل رشد غیر طبیعی و غیر قابل کنترل سلول های معده ایجاد می شود. این روند که به آرامی اتفاق می افتد در صورت عدم تشخیص و درمان ممکن است به سایر اندام های بدن هم انتقال پیدا کند.
علائم سرطان معده چیست؟
کانسر معده در مراحل اولیه معمولا بدون علامت است و تا زمانی که پیشرفت نکرده باشد، علائم اصلی این بیماری ظاهر نمی شود. از جمله علائم اولیه سرطان معده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- از دست دادن اشتها
- احساس نفخ بعد از غذا خوردن
- سوء هاضمه
- سوزش سردل
- حالت تهوع خفیف
علائم سرطان معده بدخیم چیست؟
با رشد و پیشروی تومورهای سرطانی معده علائم این بیماری نیز جدی تر می شود که از جمله علائم کانسر معده بدخیم عبارتند از:
- کاهش وزن بدون دلیل
- بی اشتهایی
- زردی پوست و چشم
- خستگی
- حالت تهوع و استفراغ خونی
- دل درد
- کم خونی و فقر آهن در آقایان
- تورم معده
- ایجاد اختلال در بلع
- یبوست یا اسهال
سرطان معده چگونه ایجاد میشود؟
دلیل اصلی ابتلا به این نوع بیماری یک تغییر ژنتیکی است که در سلول های معده ایجاد می شود و باعث رشد سریع سلول ها و در نهایت سرطان می شود. از جمله عواملی که ریسک ابتلا به کانسر معده را افزایش می دهند عبارتند از:
- چاقی
- التهاب معده
- استعمال دخانیات
- سابقه خانوادگی
- داشتن رژیم غذایی ناسالم که سرشار از چربی و نمک است و فاقد میوه و سبزیجات تازه است.
- بیماری ریفلاکس معده
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori)
- قرار گرفتن در معرض موادی مانند زغال سنگ، فلز و لاستیک
سرطان معده چگونه تشخیص داده می شود؟
در صورتی که بیماری علائم اولیه سرطان معده را داشته باشد پزشک متخصص گوارش با معاینه فیزیکی و همچنین انجام یک سری آزمایشات، از وجود تومور در معده می تواند آگاه شود. از جمله تست و آزمایشاتی که برای تشخیص وجود تومور در معده انجام می شود عبارتند از:
- آندوسکوپی فوقانی
- نمونه برداری (بیوپسی)
- سونوگرافی آندوسکوپی
- سی تی اسکن، ام آر آی، پی ای تی
- لاپاراسکوپی (پزشک در صورتی که از تصویربرداری ها اطلاعات کافی به دست نیاورد اقدام به لاپاراسکوپی می کند که نوعی جراحی به منظور ارزیابی میزان گسترش تومور در معده است.)
- آزمایش خون و مدفوع
- کولونوسکوپی
آیا سرطان معده درمان دارد؟
هم بله هم خیر، انتخاب روش درمان کانسر معده بستگی به میزان گسترش تومور و سلامت کلی بیمار دارد.
در اکثر مواقع تیم پزشکی متشکل از متخصص گوارش، پاتولوژیست، جراح، انکولوژیست و رادیولوژیست روش های درمانی زیر را برای درمان سرطان معده پیشنهاد می کنند. در صورتی که بیمار در مراحل اولیه این بیماری باشد تا حد زیادی کانسر معده با این روش ها قابل درمان است اما در صورت پیشرفت سلول های سرطانی ممکن است درمان کمی سخت باشد یا حتی با شکست مواجه شود.
عمل جراحی
عمل جراحی سرطان معده بسته به میزان گسترش تومور انواع مختلفی دارد که شامل موارد زیر است:
- آندوسکوپی فوقانی: پزشک در مواقعی که سرطان در مراحل اولیه بیماری تشخیص داده شود، به کمک آندوسکوپی فوقانی می تواند تومور را از معده خارج کند. در این روش جراح تومور را از دیواره معده جدا کرده و از طریق دهان خارج می کند.
- گاسترکتومی: در صورتی که تومور پیشرفت کرده باشد و به لایه های سطحی معده نفوذ کند، جراح مجبور به انجام جراحی کامل یا جراحی ساب توتال (Subtotal gastrectomy) است. در این جراحی مری به روده کوچک متصل می شود که بیمار پس از برداشتن کامل معده نیز همچنان بتواند غذا بخورید.
درمان هدفمند
در این روش درمانی به طور مستقیم سلول های سرطانی مورد هدف و حمله قرار می گیرند که از جمله روش های درمان هدفمند کانسر معده عبارتند از شیمی درمانی، پرتو درمانی، دارو درمانی هدفمند، ایمونوتراپی و مراقبت تسکینی.
روش های پیشگیری از سرطان معده
تا به امروز روشی قطعی برای پیشگیری از این بیماری اعلام نشده است اما با رعایت یک سری از نکات می توان تا حد زیادی خطر ابتلا به کانسر معده را کاهش داد که این نکات عبارتند از:
- همیشه سعی کنید وزن خود را در محدوده نرمال نگه دارید. در صورتی که شاخص توده بدنی شما بیشتر یا کمتر از 25 باشد شما در معرض خطر قرار دارید. از آنجا که یکی از دلایل ابتلا به سرطان معده چاقی و اضافه وزن است بنابراین همیشه سعی کنید با سبک زندگی سالم یعنی داشتن رژیم غذایی مناسب و ورزش کردن وزن خود را در محدوده نرمال نگه دارید.
- از مصرف سیگار و قلیان پرهیز کنید.
- در صورتی که مبتلا به زخم معده، گاستریت یا هر نوع بیماری در ناحیه معده هستید آن را جدی بگیرید و نسبت به درمان آن اقدام کنید.
- در صورتی که تست عفونت هلیکوباکتری پیلوری شما مثبت بود، سریعا نسبت به درمان آن اقدام کنید.
- در رژیم غذایی روزانه خود مصرف میوه و سبزیجات را جای دهید و از مواد غذایی کم نمک، حاوی بتاکاروتن و ویتامین C مانند مرکبات، سبزیجات برگ سبز و هویج استفاده کنید.
سوالات متداول
متاسفانه این بیماری در مراحل اولیه هیچ گونه علائمی ندارد اما شما در صورت مشاهده علائمی همچون سوء هاضمه، کاهش وزن ناگهانی، مشکل در بلعیدن غذا، ترش کردن مکرر معده، نفخ مداوم معده، مدفوع خونی، احساس ضعف یا خستگی مفرط و همچنین معده درد شدید حتما به یک متخصص گوارش مراجعه کنید.
خیر، در حال حاضر هیچ گونه تستی برای تشخیص سرطان معده در منزل وجود ندارد.
بله، متاسفانه در صورتی که این بیماری به موقع تشخیص داده و درمان نشود ممکن است کشنده باشد.
در صورتی که سلول های سرطانی به غدد لنفاوی پشت شکم رسیده باشند، ممکن است بیمار درد شدیدی را در بالای شکم احساس کند که به پشت منتقل می شود. در صورتی که سرطان به بافت پوشاننده شکم گسترش پیدا کرده باشد، شکم متورم می شود.
