آشنایی با 10 نوع جراحی قلب رایج (آنچه باید قبل از عمل قلب بدانید)

عمل قلب در واقع تنها یک روش خاص نیست بلکه مجموعه ای از روش های مختلف برای درمان مشکلات قلبی مورد استفاده قرار می گیرند. این عمل ها می توانند از جراحی های بزرگ و باز گرفته تا تکنیک های کم تهاجم تر مانند آنژیوپلاستی باشند. هر روش ویژگی ها و کاربرد خاص خود را دارد و بسته به وضعیت بیمار، بهترین انتخاب قطعا متفاوت است. آشنایی با این روش ها به بیماران و پزشکان کمک می کند تا تصمیمات بهتری بگیرند و نتایج بهتری بدست آورند. در این مقاله تلاش شده تا هرچیزی که باید درباره رایج ترین عمل های قلبی بدانید را به زبانی ساده توضیح دهیم.

بررسی ۱۰ عمل قلب که بسیار رایج هستند

۱. جراحی بای پس عروق کرونری (CABG)

این جراحی زمانی انجام می شود که رگ های کرونری که وظیفه خون رسانی به عضله قلب را دارند، به دلیل تجمع چربی و پلاک ها تنگ یا مسدود شده اند. انسداد این رگ ها می تواند به درد قفسه سینه (آنژین) یا حتی سکته قلبی منجر شود. در این جراحی، پزشک یک مسیر جدید برای خون رسانی به قلب ایجاد می کند که از ناحیه مسدود شده عبور کند. برای این منظور، از رگ های دیگر بدن مانند رگ های پا یا بازو استفاده می شود تا جریان خون طبیعی به قلب بازگردد.

این عمل قلب معمولاً در بیمارانی که چندین رگ مسدود شده دارند یا به داروها و روش های درمانی کمتر تهاجمی پاسخ نداده اند، انجام می شود. بیمار پس از جراحی ممکن است نیاز به چندین روز بستری در بیمارستان داشته باشد و دوره بهبودی طولانی تری را تجربه کند. موفقیت این جراحی به کاهش علائم و افزایش کیفیت زندگی بیماران کمک می کند و می تواند از وقوع سکته های قلبی در آینده جلوگیری کند.

۲. ترمیم یا تعویض دریچه های قلب

قلب به طور کلی چهار دریچه مهم دارد که جریان خون درون قلب و بدن را تنظیم می کنند. در برخی افراد، این دریچه ها ممکن است دچار تنگی یا نارسایی شوند و نتوانند به درستی باز و بسته شوند. نارسایی دریچه ها باعث می شود که خون به درستی پمپاژ نشود و این موضوع منجر به بروز علائمی مثل خستگی، نفس تنگی، و ورم می شود. در عمل قلب به منظور ترمیم دریچه، پزشکان تلاش می کنند با تکنیک های مختلف عملکرد دریچه را اصلاح کنند.

اگر ترمیم دریچه ممکن نباشد، پزشک ممکن است تصمیم به تعویض دریچه بگیرد. دریچه های تعویضی می توانند مصنوعی یا زیستی (از بافت حیوانات) باشند. این جراحی ها به بیماران کمک می کند که دوباره جریان خون در بدنشان به حالت طبیعی برگردد و علائم ناراحت کننده بیماری کاهش یابد.

۳. جراحی تعویض دریچه آئورت با کاتتر (TAVR)

روش TAVR یک گزینه کم تهاجم برای بیمارانی است که دریچه آئورتشان به درستی کار نمی کند و نمی توانند جراحی باز قلب را تحمل کنند. در این روش، دریچه جدید از طریق یک کاتتر (لوله باریک) به محل دریچه آسیب دیده هدایت شده و جایگزین می شود. برخلاف عمل قلب باز که نیاز به باز کردن قفسه سینه دارد، این روش به طور کلی با ریسک کمتری همراه است و بیمار سریع تر بهبود پیدا می کند.

بیشتر بیماران مبتلا به تنگی شدید دریچه آئورت که سن بالایی دارند یا مشکلات سلامتی دیگری دارند، از این نوع جراحی قلب بهره می برند. TAVR باعث کاهش علائم مثل نفس تنگی و خستگی می شود و به بیماران این امکان را می دهد که به زندگی روزمره خود بازگردند.

۴. جراحی پیوند قلب (احتمالا پیچیده ترین عمل قلب)

پیوند قلب زمانی انجام می شود که قلب بیمار به شدت آسیب دیده و دیگر قادر به پمپاژ موثر خون نیست. این جراحی معمولاً در بیمارانی که نارسایی قلبی پیشرفته دارند و سایر روش های درمانی بی نتیجه بوده است، انجام می شود. در این عمل، قلب بیمار برداشته شده و با قلب سالم یک فرد اهداکننده جایگزین می شود.

عمل پیوند قلب بسیار پیچیده است و پس از جراحی، بیمار نیاز به داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی دارد تا از پس زدن قلب جدید جلوگیری شود. همچنین، پیدا کردن اهداکننده مناسب چالشی بسیار بسیار بزرگ است. با این حال، برای بسیاری از بیماران این عمل قلب نجات بخش بوده و می تواند به بازگشت به یک زندگی نرمال کمک کند.

۵. آنژیوپلاستی کرونری و استنت گذاری

آنژیوپلاستی یک نوع عمل قلب کم تهاجم برای باز کردن رگ های کرونری مسدود شده است که به بهبود جریان خون به قلب کمک می کند. در این روش، یک بالون کوچک از طریق یک کاتتر به درون رگ تنگ شده هدایت شده و پس از باد شدن، رگ را باز می کند. برای اطمینان از باز ماندن رگ، یک استنت (لوله فلزی کوچک) در محل قرار داده می شود تا از انسداد مجدد جلوگیری کند.

این نوع جراحی قلب معمولاً در بیمارانی انجام می شود که دچار تنگی شدید رگ های قلبی هستند و نمی توانند جراحی های پیچیده تر را تحمل کنند. به دلیل اینکه این روش نیاز به باز کردن قفسه سینه ندارد، بیمار سریع تر بهبود می یابد و می تواند زودتر به زندگی روزمره بازگردد.

۶. ابلیشن قلب (Ablation)

ابلیشن قلب برای درمان ضربان قلب نامنظم یا آریتمی به کار می رود. در برخی بیماران، ضربان قلب به صورت نامنظم و ناهماهنگ عمل می کند که می تواند به مشکلات جدی مانند سکته مغزی منجر شود. در این روش، پزشک با استفاده از گرما (رادیوفرکوئنسی) یا سرما (کرایوتراپی)، نقاط کوچکی از بافت قلب که مسئول تولید آریتمی هستند را از بین می برد.

این عمل قلب کم تهاجم است و به طور معمول از طریق کاتتر انجام می شود. بیمار پس از جراحی سریع تر بهبود می یابد و به طور معمول می تواند فعالیت های روزمره خود را از سر بگیرد. ابلیشن به بهبود ریتم طبیعی قلب کمک می کند و می تواند کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد.

۷. جراحی پیوند بطن چپ (LVAD)

دستگاه LVAD برای کمک به بطن چپ قلب، که مسئول پمپاژ خون به سراسر بدن است، استفاده می شود. این دستگاه مکانیکی به بیماران مبتلا به نارسایی قلبی کمک می کند که خون را به طور مؤثر پمپاژ کنند. LVAD ممکن است به طور موقت برای بیمارانی که در انتظار عمل پیوند قلب هستند یا به صورت دائمی برای افرادی که توانایی انجام جراحی پیوند را ندارند، به کار رود.

این دستگاه می تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند تا زمان عمل پیوند قلب فرا برسد. البته استفاده از LVAD به مراقبت های ویژه و پیگیری های مداوم نیاز دارد، اما می تواند به طور قابل توجهی زندگی بیمار را طولانی تر کند.

۸. جراحی قلب باز (قدیمی ترین شکل عمل قلب)

جراحی قلب باز به هر نوع جراحی گفته می شود که در آن قفسه سینه باز شده و قلب به طور مستقیم تحت عمل قرار می گیرد. این نوع جراحی ها برای ترمیم عروق کرونری، تعویض یا ترمیم دریچه های قلب، یا اصلاح نقایص ساختاری قلب انجام می شوند. این عمل ها به دلیل دسترسی مستقیم به قلب، معمولاً پیچیده تر از روش های کم تهاجمی هستند.

اگرچه جراحی قلب باز ممکن است خطرات بیشتری به همراه داشته باشد، اما در بسیاری از موارد به دلیل نتایج موفقیت آمیز و تأثیر طولانی مدتش، هنوز هم به طور گسترده استفاده می شود. بیماران پس از این جراحی ممکن است دوره های بهبودی طولانی تری را تجربه کنند، اما این عمل به بهبود عملکرد قلب و افزایش طول عمر کمک می کند.

۹. پیوند عروق ریوی (Pulmonary Thromboendarterectomy)

این جراحی قلب برای بیمارانی انجام می شود که از فشار خون ریوی به دلیل لخته های خون در عروق ریوی رنج می برند. لخته های خون باعث انسداد جریان خون در ریه ها می شوند و منجر به افزایش فشار خون در عروق ریوی می گردند. در این عمل، پزشکان لخته های خون را از عروق ریوی خارج می کنند تا جریان خون به حالت طبیعی بازگردد.

این عمل قلب در واقع پیچیده است و نیاز به تخصص بالایی دارد، اما می تواند به بیماران کمک کند تا از مشکلات تنفسی و فشار خون ریوی رهایی یابند. پس از جراحی، بیماران معمولاً بهبود قابل توجهی در علائم خود مشاهده می کنند و می توانند به زندگی عادی بازگردند.

۱۰. ترمیم آنوریسم آئورت

آنوریسم آئورت به تورم غیرطبیعی دیواره آئورت، که بزرگترین شریان بدن است، گفته می شود. این تورم ممکن است به دلیل ضعف در دیواره شریان ایجاد شود و اگر به موقع درمان نشود، ممکن است باعث پارگی و خونریزی شدید گردد. جراحی ترمیم آنوریسم شامل جایگزینی بخش آسیب دیده آئورت با یک لوله مصنوعی است.

این عمل قلب می تواند به صورت باز یا با روش های کم تهاجمی (با استفاده از کاتتر) انجام شود. ترمیم آنوریسم آئورت می تواند از وقوع مشکلات جدی مانند پارگی شریان جلوگیری کند و به بیماران کمک کند تا زندگی خود را با اطمینان بیشتری ادامه

برای جراحی قلب به چه پزشکی باید مراجعه کنیم؟

جراح قلب پزشکی است که در زمینه درمان بیماری های قلبی و عروقی از طریق جراحی تخصص دارد. این پزشکان پس از گذراندن دوره های تخصصی در پزشکی و جراحی عمومی، آموزش های ویژه ای در حوزه جراحی قلب می بینند. آن ها در بیمارستان های تخصصی و مراکز درمانی بزرگ فعالیت می کنند و در عمل های پیچیده ای مانند پیوند قلب و جراحی بای پس عروق کرونر مشارکت دارند. همچنین، جراحان قلب با تیم های چندتخصصی همکاری کرده و مهارت های پیشرفته ای برای درمان مشکلات قلبی دارند.

چگونه برای جراحی قلب آماده شویم؟

+ مشاوره و بررسی های پزشکی

قبل از عمل قلب، یک جلسه مشاوره با پزشک خود داشته باشید تا تمامی جوانب عمل را بررسی کنید. ممکن است پزشک آزمایش های پیش عمل مانند آزمایش خون، الکتروکاردیوگرام (EKG) و تصویربرداری قلب را درخواست کند تا وضعیت قلب شما به دقت بررسی شود و برنامه مناسبی برای عمل تهیه گردد. همچنین، اطلاعاتی درباره نوع عمل، زمان بهبودی و خطرات احتمالی به شما ارائه خواهد شد که کمک می کند با آمادگی و اطمینان بیشتری وارد جراحی شوید.

+  رعایت دستورات پزشکی

پزشک ممکن است دستورالعمل های خاصی درباره تغییرات در مصرف داروها و رژیم غذایی شما بدهد. برای مثال، ممکن است لازم باشد برخی داروها را به دلیل تأثیرشان بر جراحی موقتاً قطع کنید. رعایت یک رژیم غذایی خاص مانند کاهش مصرف نمک و چربی نیز می تواند به بهبود نتایج عمل کمک کند. علاوه بر این، ممکن است نیاز باشد که پیش از عمل قلب از خوردن و آشامیدن خودداری کنید تا معده شما خالی باشد. رعایت دقیق این دستورات خطرات و عوارض پس از عمل را کاهش می دهد.

+ آماده سازی جسمی و روانی

انجام فعالیت های سبک مانند پیاده روی منظم به تقویت بدن و آمادگی جسمی شما کمک می کند. علاوه بر این، آماده سازی روانی اهمیت زیادی دارد. مدیریت استرس از طریق تکنیک های آرامش بخش یا مشاوره می تواند به کاهش نگرانی ها و حفظ ذهنیت مثبت کمک کند. صحبت با خانواده و دوستان درباره نگرانی ها و انتظارات خود نیز می تواند مفید باشد.

+ آماده سازی موارد ضروری

برای روز عمل قلب، مطمئن شوید که لباس راحت، وسایل شخصی و مدارک پزشکی مانند کارت شناسایی و اطلاعات بیمه را آماده کرده اید. همچنین، بهتر است فردی از خانواده یا دوستان شما در بیمارستان حضور داشته باشد تا در صورت نیاز به کمک و حمایت کنار شما باشد. این آمادگی ها به کاهش استرس و افزایش آرامش شما در روز جراحی کمک می کند.

مراقبت های مهم بعد از عمل های قلبی

مراقبت های بعد از عمل جراحی قلب برای بهبود سریع تر و پیشگیری از عوارض بسیار ضروری است. در ادامه نکات کلیدی برای این مراقبت ها آورده شده است:

+  پیگیری و مراقبت های پزشکی

بعد از جراحی، پیگیری های منظم با پزشک برای ارزیابی وضعیت بهبودی اهمیت زیادی دارد. پزشک ممکن است برنامه ای برای ویزیت های منظم، آزمایش های پیگیری و ارزیابی پیشرفت بهبودی تنظیم کند. این اقدامات به پزشک کمک می کند مشکلات احتمالی را زودتر شناسایی و درمان کند.

+ مدیریت درد و داروها

پس از عمل ممکن است درد یا ناراحتی هایی را تجربه کنید. پزشک داروهای مناسب برای کنترل درد تجویز می کند و باید طبق دستور مصرف شوند. همچنین، گزارش هرگونه عوارض جانبی داروها به پزشک به بهبود مدیریت وضعیت شما کمک می کند.

+ تغییرات در رژیم غذایی و فعالیت ها

رعایت رژیم غذایی سالم پس از عمل قلب بسیار مهم است. ممکن است پزشک یا متخصص تغذیه رژیم غذایی خاصی شامل مواد کم چرب، کم نمک و پر فیبر برای شما توصیه کند. این تغییرات به بهبود وضعیت قلب و کاهش فشار بر آن کمک می کند. همچنین، انجام فعالیت های سبک مانند پیاده روی و استراحت کافی برای بهبودی ضروری است.

+ توجه به علائم هشداردهنده

در دوره بهبودی، توجه به علائمی مانند درد شدید قفسه سینه، تنگی نفس، تورم یا تغییر رنگ پوست بسیار مهم است. در صورت مشاهده این علائم، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید تا از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری شود.

نیاز به مشاوره تخصصی دارید؟

با توجه به تنوع روش های عمل قلب، انتخاب بهترین روش برای هر فرد نیازمند مشاوره تخصصی است. برای دریافت مشاوره دقیق و انتخاب مناسب ترین روش درمانی، می توانید به کلینیک های دکتر علی امیراحمدی مراجعه کنید. تیم متخصصین ما آماده ارائه راهنمایی های لازم هستند تا شما بهترین تصمیم را برای درمان خود بگیرید و به نتایج مطلوب دست یابید. همین حالا با ما تماس بگیرید تا اولین قدم را به سوی بهبودی بردارید.

پاسخ به سوالات رایج درباره عمل قلب